KREATYWNOŚĆ W PIŁCE NOŻNEJ
W zespole nazywani są artystami, przez kibiców uważani są za aktorów, którzy zmieniają mecz w spektakl, dla trenerów bywają w trakcie meczu pierwiastkiem nieprzerywalności
Mówiąc o zawodniku kreatywnym, najczęściej na myśl przychodzi nam zawodnik obdarzony ponadprzeciętnymi umiejętnościami technicznymi, który w swojej grze wykorzystuje niekonwencjonalne rozwiązania taktyczne. Często zapominamy, że zawodnik kreatywny to zawodnik, który charakteryzuje się również pewnym potencjałem umiejętności psychologicznych. Gra zawodnika kreatywnego w znaczący sposób opiera się na wykorzystywaniu umiejętności koncentracji uwagi. Odpowiednie skupienie potrzebne jest nie tylko do przeglądu pola, sprawdzenia ustawienia przeciwnika, ale również do szybkiej analizy niezbędnej do dokonania najbardziej korzystnych wyborów.
Inną umiejętnością psychologiczną którą powinien posiadać zawodnikowi kreatywny jest zdolność kontrolowania emocji zdolność. Obserwując treningi, które nie są obarczone presją wyniku, wielu zawodników przejawia zachowania kreatywne, jednak w chwili kiedy pojawia się stres ich zachowanie ulega zmianie.
Ostatnią istotną umiejętnością jest zachowanie pewności siebie w warunkach presji meczowej. W tym rozumieniu pewność siebie będzie oznaczać nie tylko zaufanie do swoich umiejętności, ale przede wszystkim zdolność przywracania równowagi po błędzie oraz podejmowanie ryzykownych decyzji.
Okiem trenera…
W dzisiejszych czasach życie dziecka w znacznym stopniu zdominowane jest przez osoby dorosłe. Dzieci mają często zaplanowany cały tydzień od rana do wieczora. Biorąc pod uwagę fakt, że w zasadzie wszystkie zajęcia prowadzone są przez osoby dorosłe, dziecko zostaje z automatu zamknięte w schematach. Niestety dzieciom brakuje swobody, przez co ich wyobraźnia zostaje ograniczona , a co za tym idzie również ich kreatywność.
Biorąc pod uwagę powyższe informacje musimy w odpowiedni sposób prowadzić zajęcia, aby wykorzystać w nich elementy „piłki ulicznej”, która jest tak ważnym elementem w wielu, bardziej rozwiniętych pod kątem piłki nożnej, federacjach piłkarskich. Taka forma treningu pozwala zawodnikom samodzielnie podejmować decyzje, bez obawy przed krytyką ze strony trenera. „Gra uliczna” w znakomity sposób buduje charakter i cechy wolicjonalne młodych piłkarzy.
Pamiętajmy, o tym, że jeśli nie pozwalamy zawodnikom popełniać błędów, mówiąc im ciągle co mają robić, to nie ukształtujemy u nich inteligencji piłkarskiej i kreatywności, która jest niezbędna w profesjonalnej piłce nożnej do podejmowania decyzji boiskowych, niejednokrotnie w ułamkach sekund. Powtarzana często zasada, iż najlepsi nauczycieli i trenerzy nie postrzegają procesu nauczania jako forma przekazywania informacji, a jako „odsłanianie dróg” do nauki, w pełni sprawdza się w piłce nożnej.
„Najlepsza rada jakiej mogę udzielić młodym zawodnikom, to taka, aby wykorzystywali każdą wolną chwilę na grę i nie dali się zamknąć przez dorosłych w ograniczeniach i schematach, które zostały przez nich wymyślone” – Michael Jordan
Jak rozwijać kreatywność u zawodników?
Jako trener pamiętaj o pracy problemowej. Taka praca wymusza na zawodnikach samodzielność, a nie od dziś wiadomo, że najwięcej uczymy się w momencie, gdy sami dochodzimy do rozwiązania. Taka forma pracy związana jest z popełnianiem błędów, dlatego też nie powinniśmy krytykować każdego zagrania. Swoją uwagę powinniśmy skierować na reakcje zawodnika, czy próbuje kolejnych rozwiązać, czy jest w stanie zdiagnozować swój błąd. Naszą rolą jest również odpowiednie formułowanie celów i zadań, aby były one osiągalne dla naszych zawodników, co automatycznie buduje u nich pewność siebie. Zadania należy dopasować do umiejętności graczy. Powinny mieć one charakter otwarty, z kilkoma możliwymi rozwiązaniami o różnym stopniu trudności i poziomie ryzyka.
Czy kreatywność to tylko psychika?
Kreatywność w piłce nożnej to nie tylko zdolności i umiejętności mentalne. Do prowadzenia kreatywnej gry zawodnik potrzebuje odpowiednich narzędzi w postaci umiejętności techniczno – taktycznych, które dają swobodę w grze. Na nic zda się kreatywność zawodnika, kiedy nie posiada on odpowiednich narzędzi do działań boiskowych
Należy pamiętać, że zawodnicy grający mecze, znajdują się często w sytuacjach presji, stwarzanej przez przeciwnika. Dlatego słabo wyszkoleni piłkarze w sytuacjach trudnych będą wykorzystywać schematy najlepiej opanowane (bezpieczne rozwiązania), więc ciężko tu mówić o jakiejkolwiek kreatywności.
Również odpowiednie przygotowanie motoryczne ma istotny wpływ na działania kreatywne. Musimy pamiętać, że obniżony poziom motoryczny i zmęczenie doprowadza do spadków koncentracji uwagi. Procesy uwagowe połączone są oczywiście z naszą fizjologią i elementami psychomotorycznymi . Dobre przygotowanie w sferze motorycznej przyczynia się również do umiejętności utrzymywania koncentracji uwagi w sytuacji zmęczenia.
Autorzy: Paweł Habrat, Mariusz Paszkowski
Artykuł pochodzi z magazynu „Psychologia Sportu” nr 3/15
POZNAJ Football Lab
