JAK WYBRAĆ ODPOWIEDNIEGO KAPITANA DRUŻYNY?

Kapitan powinien być liderem, a zarazem najważniejszym łącznikiem pomiędzy trenerem a drużyną. Wybór odpowiedniej osoby do roli kapitana jest niezwykle istotny dla każdego zespołu. Jakie cechy powinien mieć idealny kapitan?

Kapitan powinien być jedną z najbardziej wpływowych i odpowiedzialnych osób w zespole. Jego osobowość jest niezwykle istotna dla postawy całej drużyny. Szukając nowego „sternika” dla swojego zespołu należy zdać sobie sprawę, że można zdefiniować wiele różnych osobowości dobrego kapitana. Należy tylko zidentyfikować jaki typ będzie najlepszy pod potrzeby naszej drużyny.

Badania przeprowadzone wśród trenerów prowadzących czołowe europejskie kluby piłkarskie określiły podstawowe cechy, na które menadżerowie zwracają uwagę przy wyborze kapitana. Jako główne kryteria wyboru wskazali oni następujące cechy:

• zdolności komunikacyjne,
• rozumienie gry i wiedza z zakresu piłki nożnej,
• umiejętność podejmowania decyzji,
• odpowiedni poziom motywacji,
• odpowiedni poziom prezentowany na boisku.

Badani trenerzy wskazali na dwie różne postawy zawodników tworzące rolę efektywnego kapitana – agresywny dowódca oraz zawodnik o wyjątkowych na dany poziom „umiejętnościach piłkarskich” stanowiący dla innych wzór do naśladowania. Oczywiście wg badanych idealnie w roli kapitana sprawdza się zawodnik łączący obie postawy.

Opinia wyrażona przez czołowych menadżerów i trenerów piłkarskich nie jest odkrywcza, ale obowiązuje na każdym piłkarskim poziomie. Wybór odpowiedniego kapitana powinien być kluczowy również dla trenerów grup dziecięcych i młodzieżowych, i w rzeczywistości staje się jedną z najważniejszych decyzji, którą musi podjąć trener.

Kapitan – lider na boisku ma możliwość komunikacji z sędzią i jest najważniejszym łącznikiem pomiędzy trenerem a zawodnikami. Efektywny kapitan to wpływowy głos w trakcie meczu mający istotny wpływ na zaangażowanie i grę kolegów z drużyny, mogący być postawiony przez trenera za przykład. Przy wyborze kapitana warto pamiętać o tym, iż może on mieć zarówno pozytywny jak i negatywny wpływ na drużynę, a jego zachowania (np. krytykowanie decyzji sędziego) będą wyznacznikiem postępowania boiskowego większości zawodników. Dlatego wybierając kapitana należy mieć na uwadze nie tylko przywództwo i wpływ na drużynę, ale przede wszystkim odpowiedzialność za pracę i zachowanie na boisku. Kapitan powinien pozostawać skupiony będąc pod presją w czasie meczu, aby podejmować odpowiednie decyzje w odpowiednim czasie budując tym samym nastawienie mentalne kolegów z drużyny.

Podczas, gdy niektórzy trenerzy pozwalają, aby zawodnicy sami spośród siebie wybrali kapitana, ci którzy chcą pracować efektywnie są świadomi jak duży wpływ na postawę drużyny ma wybór odpowiedniego lidera zespołu i podejmują tą decyzję sami, ponosząc za nią pełną odpowiedzialność. Wybierają kapitana pasującego do swojej wizji zespołu i filozofii pracy.

Analizując postawy kapitanów, ważna informacja jest taka, że każdy lider jest innym człowiekiem z różną osobowością. Nie oznacza to, że tak różni zawodnicy nie mogą z sukcesami nosić opaski kapitana. Dużo zależy od wizji, wymagań i przywiązania uwagi przez trenera właśnie do tej kwestii.

Jakimi cechami powinien odznaczać się dobry kapitan?

1. Odpowiednie przygotowanie mentalne – kapitan zawsze będzie pewnego rodzaju „wizytówką” zespołu. Liderem przy zwycięstwach, ale również najbardziej narażonym na krytykę zawodnikiem podczas porażek. Kapitan musi umieć ignorować czynniki zewnętrzne i potrafić skupić się pod presją na realizacji założeń trenera i podejmowaniu odpowiednich decyzji na boisku. Dobry kapitan będzie motorem napędowym zespołu, zły będzie dezorganizował grę i obniżał poziom mentalny całej drużyny.

2. Znajomość drużyny – dobry kapitan powinien znać zawodników swojej drużyny „na wylot”. Musi wiedzieć co ich uspokaja, a co wzmaga agresywność w grze. Powinien mieć świadomość w jaki sposób „podgrzać atmosferę”, a także jak wpłynąć na uspokojenie emocji poszczególnych zawodników.

3. Rozumienie gry – efektywny kapitan powinien być w stanie przekazywać wiedzę pozostałym zawodnikom dzieląc się swoim doświadczeniem piłkarskim. Powinien mieć zdolność błyskawicznej analizy i łatwość przekazywania swojej wiedzy drużynie.

4. Zrozumienie z trenerem – dobry kapitan musi rozumieć wizję trenera zarówno tą przekazywaną podczas treningu jak i w szatni przed meczem. Dzięki temu może zareagować w trakcie spotkania przekazując pozostałym zawodnikom niezbędne wskazówki lub wdrażając plan „B” nakreślony wcześniej przez trenera.

5. Zdolności komunikacyjne – dobry kapitan powinien umieć w odpowiedni sposób porozumiewać się zarówno z sędzią, trenerem jak i kolegami z drużyny. Stanowi to nie lada umiejętność, bo każdy styl komunikacji powinien być inny, dostosowany do sytuacji oraz specyfiki odbiorcy.

6. Serce do gry – dobry kapitan powinien zawsze dawać z siebie na boisku 110%. Ma to ogromny wpływ na postawę całego zespołu. Zawodnicy widząc swojego lidera grającego z największym poświęceniem, chcąc mu dorównać, potrafią dać z siebie dużo więcej na boisku.

7. Dyscyplina – zadaniem dobrego kapitana jest pobudzenie zespołu do większego wysiłku na boisku, ale przede wszystkim powinien cechować się on umiejętnością kontroli emocji zarówno podczas meczu jak i treningu. Mentalna postawa kapitana bezpośrednio wpływa na dyscyplinę całego zespołu na boisku.

8. Pewność siebie – tak jak w przypadku dyscypliny odpowiedni poziom pewności siebie kapitana bezpośrednio wpływa na postawę i poziom pewności siebie całego zespołu. Dobry kapitan to taki, który swoją postawą sugeruje, że z każdym można walczyć jak równy z równym, niezależnie od nazwy i potencjału drużyny przeciwnej.

9. Umiejętności piłkarskie – Kapitan nie musi być najlepszym zawodnikiem w drużynie, ale jego obecność w podstawowej „11” nie może budzić jakichkolwiek wątpliwości ze względów czysto piłkarskich. Wybierając kapitana warto wyważyć elementy czysto przywódcze z elementami stricte piłkarskimi.

10. Wysoka etyka pracy – wybierając kapitana trener musi mieć świadomość, że będzie on miał ogromny wpływ na pozostałych zawodników jeśli chodzi o podstawowe aspekty funkcjonowania zespołu – praca na treningach, zaangażowanie, postawa mentalna podczas treningów i meczów. Wybierając kapitana o wysokiej etyce pracy mamy pewność, że w tym aspekcie nie będzie on negatywnie wpływał na zespół.

Źródła:
Soccer Coach Weekly
materiały własne